Podobnie jak woda i tlen, jedzenie jest czymś, czego jako ludzie potrzebujemy, aby przetrwać. Na szczęście środowisko naturalne zapewnia wszystkie te trzy elementy. Jednak aby pokryć nasze zapotrzebowanie na żywność, musimy systematycznie uprawiać pola i transportować żywność w celu zaspokojenia bieżących potrzeb. Cały ten proces produkcji, transportu, a w końcu konsumpcji żywności stanowi łańcuch dostaw żywności. Jednak łańcuchy dostaw żywności są tak istotne dla przetrwania naszego gatunku, że mogą również oznaczać naszą zagładę.
Ze względu na kluczowe znaczenie żywności, łańcuchy dostaw żywności są rozległe i "brudne", co pociąga za sobą poważne konsekwencje społeczne, środowiskowe i zdrowotne. Jednak zastosowanie zasad gospodarki cyrkularnej mogłoby przekształcić łańcuchy dostaw żywności, a jednocześnie przynieść korzyści społeczne i ekologiczne.
Niniejszy artykuł poświęcony jest głębszej analizie idei gospodarki cyrkularnej. Wymienione zostaną również niektóre korzyści społeczne, jakie oferuje gospodarka cyrkularna w łańcuchach dostaw żywności.
Czym jest gospodarka cyrkularna?
Gospodarka cyrkularna niesie ze sobą korzyści i korzyści społeczne i jest konieczną odpowiedzią na istniejący liniowy model ekonomiczny. który niesie ze sobą korzyści i korzyści społeczne. Nasz obecny model oparty jest na schemacie "weź - zrób - zużyj - wyrzuć", który sprawdzał się przez wiele lat.
Ale wraz ze wzrostem liczby ludności na świecie oraz popytu na towary i usługi, ten model ekonomiczny nie jest zrównoważony w dłuższej perspektywie, ponieważ rośnie zapotrzebowanie na zasoby, które szybciej się wyczerpują niż uzupełniają.
Jednym z głównych problemów tego systemu liniowego jest gospodarka odpadami. Poza rosnącą pojemnością składowisk i ich liczbą w celu pozbycia się odpadów, duży procent odpadów kończących tam swój żywot to cenne zasoby, które mogłyby być ponownie wykorzystane lub poddane recyklingowi.
Gospodarka cyrkularna jest nowym proponowanym modelem zrównoważonej produkcji i konsumpcji dóbr. U podstaw gospodarki cyrkularnej leży idea produkcji i konsumpcji dóbr w obiegu zamkniętym, aby ograniczyć ilość odpadów do minimum i wydłużyć cykl życia produktu. Aby to osiągnąć, gospodarka cyrkularna kieruje się pewnymi zasadami:
- Projektowanie eliminacji odpadów i zanieczyszczeń,
- utrzymywanie produktów i materiałów w użyciu,
- regeneracja systemów naturalnych.
Historia gospodarki cyrkularnej
Idea gospodarki cyrkularnej nie jest nowa. Po raz pierwszy pojawiła się już w 1966 roku w książce Kennetha E. Bouldinga, w której wyjaśniał, dlaczego powinniśmy przyjąć "cykliczny" system produkcji. To właśnie wtedy w myśli akademickiej zasiane zostało pierwsze ziarno dla pojęcia cyrkularności. Z biegiem lat idea ta ewoluowała i w 1988 roku w "The Economics of Natural Resources" pojawił się termin "circular economy".
W Unii Europejskiej pierwsze wprowadzenie do wizji europejskiej gospodarki cyrkularnej nastąpiło w 2014 roku. Doprowadziło to do przyjęcia w 2020 roku Nowego Planu Działania na rzecz Gospodarki Cyrkularnej, który jest jednym z głównych elementów składowych Europejskiego Zielonego Ładu.
Zastosowanie gospodarki cyrkularnej do łańcucha dostaw żywności
Koncepcja gospodarki cyrkularnej ma zastosowanie do wszystkich rodzajów produktów, nie wyłączając łańcucha dostaw żywności, który bardzo potrzebuje reorganizacji. Musimy znaleźć innowacyjne sposoby na ograniczenie marnotrawstwa żywności, wydobyć wartość z odpadów organicznych trafiających na wysypiska oraz radykalnie zmniejszyć ilość plastikowych opakowań na żywność.
Zastosowanie zasad gospodarki okrężnej może sprawić, że łańcuch dostaw żywności będzie bardziej zrównoważony na wiele sposobów. Po pierwsze, mogą one usunąć ze środowiska rozkładające się odpady organiczne, odpowiedzialne za emisję gazów cieplarnianych, takich jak metan i CO2, które są odpowiedzialne za zatrzymywanie ciepła w atmosferze. Możemy również zbierać i przetwarzać gaz wysypiskowy, aby pokryć nasze zapotrzebowanie na energię, stosując zasadę cyrkularności.
Wreszcie, zmniejszenie ilości opakowań trafiających na wysypiska śmieci przyczynia się do bardziej zrównoważonego i zdrowszego środowiska. Ponieważ tylko niewielki procent tworzyw sztucznych nadaje się do recyklingu i jest przeznaczony wyłącznie do jednorazowego użytku, oznacza to, że nasze plastikowe śmieci długo jeszcze będą nas wyprzedzać.
Plastik w środowisku jest odpowiedzialny za utratę bioróżnorodności, ponieważ jest przyczyną śmierci wielu zwierząt. Co więcej, plastik powoli rozkłada się na mikroplastik, zanieczyszczając glebę i ekosystemy wodne. Wreszcie, wiele z tych opakowań ma nadrukowane etykiety, których toksyczne tusze i barwniki są wypłukiwane do wód gruntowych i gleby.
Społeczne korzyści gospodarki cyrkulacyjnej
Liniowy model ekonomiczny służył naszym gospodarkom przez tak długi czas, prowadząc do obecnego poziomu dobrobytu. Nadszedł czas, że świat musi podjąć ważne decyzje dotyczące globalnych systemów produkcji i sposobu funkcjonowania gospodarek, jeśli chcemy żyć w sposób zrównoważony. Nie bez powodu jesteśmy dominującym gatunkiem na Ziemi i jeśli jest coś, co umiemy robić dobrze, to pokonywanie przeszkód. Ale tym razem możliwość przekształcenia się w gospodarkę cyrkularną przynosi dodatkowe korzyści społeczne.
1. Zdrowie i równowaga ekosystemu
Mówiąc o korzyściach społecznych gospodarki cyrkularnej, koniecznie trzeba wspomnieć o korzyściach zdrowotnych i środowiskowych, które się z nią wiążą. W systemie rolnictwa cyrkularnego wiele uwagi poświęca się regeneracyjnej produkcji żywności, która koncentruje się na wytwarzaniu wysokiej jakości żywności i poprawie otaczającego środowiska naturalnego. Z tego powodu rolnicy regeneracyjni stosują nawozy organiczne oraz techniki takie jak wypas rotacyjny czy płodozmian w celu poprawy żyzności gleby.
2. Bezpieczeństwo żywnościowe
Zasady cyrkularności mogą pomóc w zwiększeniu dostępu konsumentów do świeżej żywności, a tym samym do bezpieczeństwa żywnościowego. W obecnym systemie produkty żywnościowe wędrują z jednej strony świata na drugą, aby dotrzeć na talerz konsumenta. Oczywiście, taki system żywnościowy jest okropny dla środowiska i podatny na zakłócenia, takie jak pandemia Covid-19. Aby uniknąć tych niedogodności, gospodarka cyrkularna nadaje priorytet konsumpcji lokalnie produkowanej i spożywanej żywności.
3. Wsparcie lokalnych społeczności
Większość żywności, którą spożywamy, pochodzi w większości z drobnych gospodarstw rolnych, pomimo rosnącego trendu industrializacji produkcji żywności. Jednakże, zagłębiając się w statystyki, wygląda na to, że te mniejsze gospodarstwa są bardziej efektywne pod względem wykorzystania zasobów niż gospodarstwa przemysłowe, co ma kluczowe znaczenie w gospodarce cyrkulacyjnej. Zasadniczo, zwrócenie uwagi na lokalną produkcję żywności będzie oznaczało wzmocnienie pozycji lokalnych społeczności i wsparcie lokalnych gospodarstw drobnych producentów. Wreszcie, może to również pomóc w walce z poważnym problemem wyludniania się obszarów wiejskich.
4. Tworzenie miejsc pracy
Kolejną korzyścią społeczną gospodarki cyrkularnej jest to, że może ona przyczynić się do pozytywnego wzrostu PKB i tworzenia miejsc pracy. Zgodnie z nowym planem działania na rzecz gospodarki cyrkulacyjnej, zastosowanie środków gospodarki cyrkulacyjnej w Europie mogłoby zwiększyć PKB UE o 0,5 % do 2030 r. i stworzyć 700 000 nowych miejsc pracy. Zatrudnienie ma kluczowe znaczenie dla spójności społecznej społeczeństw, a gospodarka cyrkulacyjna oferuje możliwość dodania etycznego wymiaru do pracy.
5. Pobudzenie innowacji
Ostatnią korzyścią społeczną płynącą z gospodarki cyrkulacyjnej jest to, że oferuje ona światu możliwość innowacji i kreatywności. W nadchodzących latach w różnych sektorach nastąpi duży impuls innowacyjny w celu przeprojektowania materiałów i procesów, aby uczynić je bardziej okrągłymi. Według McKinsey & Company, gospodarka cyrkularna może pobudzić innowacje nawet w sektorach, które nie są typowo innowacyjne.
Wniosek
Przejście na gospodarkę cyrkularną nie będzie łatwe. Niemniej jednak, nasza wiedza i narzędzia sprawią, że będzie to bardziej osiągalne. Oczywiście, nie możemy po prostu przeskoczyć od razu do nowego modelu produkcji, ponieważ najpierw musimy wymyślić innowacyjne i możliwe do zastosowania pomysły na gospodarkę cyrkularną, dostosowane do każdego sektora. Stworzenie świata cyrkularnego nie jest kwestią tego, czy, ale tego, kiedy. Zasady, które pociąga za sobą cyrkularność, pozwolą nam utrzymać nasz standard życia przy jednoczesnym zapewnieniu zrównoważonego rozwoju naszej planety. W rzeczywistości, biorąc pod uwagę wszystkie społeczne i środowiskowe korzyści płynące z gospodarki cyrkularnej, chodzi przede wszystkim o to, aby żyć mądrze, a nie inaczej.
TRAIN CE Food Project | Upełnomocnienie nowej generacji przedsiębiorców w zakresie gospodarki cyrkularnej
Wzrost gospodarczy i wzrost zatrudnienia w Europie zależą w dużej mierze od zdolności UE do wspierania rozwoju przedsiębiorstw. Przedsiębiorczość prowadzi do powstawania nowych firm, otwiera nowe rynki i kształtuje nowe umiejętności.
Dlatego też Europa aktywnie promuje przedsiębiorczość na wszystkich poziomach poprzez wspieranie tworzenia nowych lub rozszerzania istniejących przedsiębiorstw. Obecnie gospodarka cyrkularna oferuje doskonałe możliwości wzrostu, innowacji i tworzenia miejsc pracy, a ten projekt ma na celu stworzenie nowej generacji przedsiębiorców, którzy będą mogli korzystać z zasad gospodarki cyrkularnej.
Train CE Food to europejski projekt realizowany w ramach programu Growth EU, którego głównym celem była pomoc młodym ludziom w zdobyciu innowacyjnych i specjalistycznych kompetencji w zakresie przedsiębiorczości i gospodarki cyrkularnej.
Projekt miał na celu wypracowanie bardziej efektywnych rozwiązań kooperacyjnych i modeli biznesowych w gospodarce cyrkularnej i łańcuchach dostaw żywności. Partnerstwo Train CE Food osiągnęło ten cel poprzez otwarte nauczanie online, warsztaty i dogłębny zdalny coaching. Wreszcie, projekt ustanowił nową sieć podnoszenia kwalifikacji i spersonalizowanych możliwości uczenia się w celu wdrożenia modeli biznesowych i spółdzielni w gospodarce cyrkularnej.
Aby dowiedzieć się więcej o projekcie UE "Train CE Food", odwiedź oficjalną stronę projektu.
Jeśli jesteś zainteresowany możliwościami współpracy z Instytutem Rozwoju Przedsiębiorczości (iED) w zakresie finansowania projektów dotyczących zrównoważonego rozwoju, skontaktuj się z nami.
